ABD Ulusal Bilim Vakfının, Event Horizon
Telescope (Olay Ufku Teleskopu) ile çektiği kara delik fotoğrafı yayınlandı.
Kara
delik, uzayda bulunan ve ışığın dahi kaçamadığı çok çok güçlü bir çekim gücüne
sahip olan bir bölgedir. Çok güçlü bir yer çekimi oluşur,çünkü madde minik bir
boşluğa sıkışmıştır.
En
yaygın kara delik tipi ise yıldızsal olarak isimlendirilen
orta-büyüklükteki kara deliklerdir. Bir yıldızsal kara deliğinin
kütlesi Güneş’in kütlesinden yaklaşık 20 kat daha büyük olabilir ve
yaklaşık olarak 16 km
çapındaki bir topun içerisine yerleştirilebilir. Samanyolu Galaksi‘sinde
düzinelerce yıldızsal kara delik bulunabilir.
En büyük kara delikler ise “süper
kütleli” olarak isimlendirilir. Bu kara delikler bir milyon
tane Güneş’in bileşiminden daha büyük kütlelidirler ve çapı, yaklaşık olarak
Güneş Sistemi büyüklüğünde olan bir topun içerisine yerleştirilebilir. Bilimsel
deliller; büyük galaksilerin her birinin merkezinde bir tane süper kütleli kara
delik bulunduğunu gösteriyor. Samanyolu Galaksimizin merkezinde olduğu
düşünülen süper kütleli kara deliğin ismi ise Sagittarius A‘dır. Bu kara delik, yaklaşık 4
milyon tane Güneş’in kütlesine eşit bir kütleye sahiptir ve yaklaşık bir güneş
büyüklüğünde çapı olan bir topun içerisine yerleştirilebilir.
İlksel
kara deliklerin evrenin ilk zamanlarında, Büyük Patlama’dan (Big Bang) hemen
sonra oluştuğu düşünülüyor.
Yıldızsal kara delikleri ise; çok
büyük kütleli bir yıldızın kendi merkezine doğru patlaması (çöküşü) sonucu
oluşurlar. Bu çöküş aynı zamanda bir süpernovaya ya da uzaya
doğru patlayan yıldız patlamalarına sebep olur.
Süper kütleli kara delikler için ise; bilimciler
bu kara deliklerin içerisinde bulundukları galaksiler ile aynı anda
oluştuklarını düşünüyorlar. Bu kara deliklerin büyüklüğü içerisinde
bulundukları galaksinin kütlesine ve büyüklüğüne bağlıdır.
